Podstawowy sprzęt i surowce do warzenia piwa w domu
Piwowarstwo domowe to hobby wymagające niewielkiej ilości sprzętu i zaledwie 4 podstawowych składników. Inwestując swój czas i chęć do nauki można dzięki temu uzyskać właściwie każde piwo, jakie się nam zamarzy.
Sprzęt dla piwowara domowego
W Polsce działa spora liczba sklepów, głównie internetowych, w których można się zaopatrzyć w podstawowe akcesoria i surowce piwowarskie. Część niezbędnego osprzętu można nawet wykonać samemu! Poniższe linki pochodzą ze sklepu homebrewing.pl prowadzonego przez laureatkę Grand Championa Dorotę Chrapek. Jeśli szukacie piwnych inspiracji na temat warzenia piwa, polecamy także jej bloga: Blog.Homebrewing.pl.
Oto co potrzebujemy na początek:
- Garnek o pojemności ok. 30 litrów, emaliowany lub ze stali nierdzewnej.
- Dwa plastikowe fermentory, o pojemności 30 litrów. Jeden musi zawierać kranik spustowy.
- Termometr ze skalą do 100 oC, może być też elektroniczny.
- Mieszadło (łyga) do zacieru.
- Cukromierz (areometr) służący do pomiaru gęstości brzeczki (ekstraktu). Do tego samego celu może służyć refraktometr (istotnie większy koszt).
- Filtrator. Można zakupić gotowy wkład z dziurkami, lub samodzielnie wykonać tzw. filtrator z oplotu.
- Wężyki spustowe o długości 1,5-2 m. Jeden wykonany z silikonu a drugi z igielitu.
- Kapslownica ręczna lub stołowa.
- Środki do dezynfekcji, nadwęglan sodu, myjka do butelek, kapsle.
- Jeśli nie warzysz z gotowych, odważonych w sklepie zestawów, konieczna będzie też waga kuchenna.
Można również zaopatrzyć się w śrutownik do słodu ale nie jest to konieczne, gdyż każdy ze sklepów oferuje usługę śrutowania ziarna. Jeśli nie posiadasz kuchenki gazowej o odpowiedniej mocy, trzeba zaopatrzyć się w taboret gazowy i butlę (propan butan) lub ewentualnie warzyć mniejsze warki na kuchence indukcyjnej. Pracę również ułatwi zaopatrzenie się w chłodnicę zanurzeniową. Należy również mieć zapas butelek i kilka skrzynek. Poproś znajomych, żeby nie wyrzucali butelek, tylko przynosili je Tobie. Potem możesz odwdzięczyć się im butelką piwa własnej produkcji.
Nie zapominajmy również, że sklepy internetowe oferują dziś praktycznie nieograniczoną ilość „gadżetów“ i sprzętów, które mogą znacznie ułatwić nam praktykowanie naszego hobby. Internet zaś jest pełen stron i blogów będących kopalnią piwowarskiej wiedzy, a liczne grupy na portalach społecznościowych idealnie nadają się do wymiany informacji i wskazówek.
Surowce, z których będziesz warzyć
Jeśli „zarazisz się” już piwowarstwem domowym, regularnym zakupem będą surowce. O wodę nie musisz się martwić, zwykła „kranówka” nadaje się w większości przypadków. Pozostałe składniki, w szerokiej gamie, dostępne są w sklepach internetowych. Do produkcji piwa domowego potrzebne są wymienione poniżej surowce:
Słód – skiełkowane ziarna zbóż. Podstawą będą słody jęczmienne, ale używa się również słody pszeniczne, żytnie, owsiane itp. Do wielu piw stosuje się także zboża niesłodowane: pszenicę, owies, często w postaci dostępnych w sklepach spożywczych płatków błyskawicznych. Kolor słodu wynika z długości oraz temperatury jego suszenia, co z kolei ma wpływ na barwę i smak piwa. Paleta barw słodów rozciąga się od jasnych, poprzez karmelowe, ciemne, czekoladowe aż po słody palone (barwiące).
Wbrew powszechnej opinii piwa nie robi się z chmielu, a właśnie ze słodu, który jest podstawowym surowcem piwowarskim. Warto poznać najczęściej używane rodzaje i odmiany słodów używanych do warzenia piwa.
Chmiel – mylnie uważany za podstawowy składnik piw. Wyróżniamy chmiele aromatyczne, goryczkowe, uniwersalne. Powszechnie używa się łatwego w użyciu i przechowywaniu chmielowego granulatu. Chmielu używamy obowiązkowo podczas warzenia, dobre efekty daje tzw. „chmielenie na zimno“, zwłaszcza przy piwach typu IPA. Chmiel jest łatwą w uprawie rośliną, więc jeśli dysponujecie działką lub przydomowym ogródkiem warto ją posadzić.
Drożdże – specjalne drożdże piwowarskie. Na start sugeruję użycie „łatwych w obsłudze” drożdży suchych. Z biegiem czasu, warto też próbować drożdży płynnych, te jednak często wymagają zrobienia tzw „startera”. Wyróżnia się dwie główne grupy szczepów drożdży: górnej fermentacji (fermentują zwykle w temperaturze 15-25°C) i dolnej fermentacji (ok. 8-15°C).
Woda – przy produkcji piwa używa się jej najwięcej, ale ze względu na jej powszechne występowanie i łatwy dostęp do niej zazwyczaj pomija się rolę wody w piwowarstwie, chociaż jest ona kluczowa. Każda domowa warka to kilkadziesiąt litrów zużytych na przygotowanie brzeczki, z której powstanie piwo, ale także na mycie i dezynfekcję wszystkich niezbędnych podczas całego procesu sprzętów, a nawet chłodzenie piwa po gotowaniu. W końcu gotowe piwo to w 95% woda!
Jeśli nigdy nie warzyliście własnego piwa i chcecie spróbować, polecamy 2 część naszego przewodnika: Warzenie z zacieraniem – English Pale Ale.
—
Autorem tekstu jest Marcin Kamiński, na co dzień przewodnik po Muzeum Browaru w Żywcu. Po godzinach piwowar domowy, autor zwycięskiej receptury na Irish Red Ale w Konkursie Piw Pracowniczych Grupy Żywiec 2019.