Warzenie piwa w domu nigdy nie było prostsze! Domowe piwowarstwo to hobby, którego powinien spróbować każdy prawdziwy miłośnik piwa. Dzięki temu możliwe jest uniezależnienie się do piwnej oferty okolicznych sklepów, co jest szczególnie kuszące poza dużymi miastami, z dala od multitapów i specjalistycznych sklepów. Drugą zaletą samodzielnego robienia piwa jest fakt, że po początkowych wydatkach związanych ze skompletowaniem niezbędnego sprzętu bardzo dobrej jakości piwo możemy zrobić sobie sami wydając na nie ułamek sklepowej ceny. Oczywiście wymaga to pracy oraz czasu, ponieważ drożdże potrzebują co najmniej kilku tygodni żeby przerobić brzeczkę na gotowe piwo, ale efekt końcowy zdecydowanie wart jest zachodu.

Wszystko jest kwestią praktyki, wprawy i chęci do nauki. W internecie dostępnych jest bardzo wiele materiałów, opracowań, a nawet gotowych receptur piwowarskich, a piwowarzy domowi chętnie dzielą się swoją bogatą wiedzą. Aby jeszcze bardziej ułatwić nowym adeptom start w piwowarskim świecie wielu producentów oraz sklepów oferuje gotowe zestawy zawierające wszystkie elementy potrzebne do uwarzenia konkretnego rodzaju piwa.

Czego potrzeba żeby zacząć warzyć piwo?
Warzenie piwa, to nic innego jak gotowanie. Aby więc niezbędny będzie garnek lub jakiekolwiek inne naczynie, które może być podgrzewane oraz źródło ciepła, gdzie najlepiej sprawdza się kuchenka gazowa. Warzenie piwa na płytach indukcyjnych jest możliwe, ale wymaga uważnego przeczytania instrukcji ze względu na różną nośność szkła oraz moc urządzeń. Aby zminimalizować ryzyko spalenia płyty lub pęknięcia nadmiernie obciążonej szyby rekomenduje się przygotowywanie na kuchenkach indukcyjnych mniejszych, dziesięciolitrowych warek, zamiast standardowych zawierających zazwyczaj 20 litrów lub więcej. Jeśli to możliwe garnek, w którym warzone jest piwo powinien być przeznaczony tylko do tego i poza tym nie powinien być wykorzystywany w kuchni. Garnek musi być na tyle duży, by zmieścił się w nim słód, odpowiednia ilość wody oraz aby zostało trochę miejsca, by można było wymieszać zawartość.

Poza tym podstawowym osprzętem znajdującym się w każdej kuchni, do warzenia piwa potrzebne będą też bardziej specjalistyczne sprzęty. Wśród nich znajdują się fermentory, na początek wystarczą 2 sztuki, lecz ich ostateczna ilość zależy od liczby jednocześnie przygotowywanych piw. Dobrze jeśli choć jeden fermentor zaopatrzony jest w kranik, a ich przykrywki mają przygotowany otwór na wetknięcie rurki fermentacyjnej. Przydatny okaże się profesjonalny i dokładny termometr, a także aerometr, czyli urządzenie do mierzenia gęstości cieczy, a w wypadku brzeczki pierwotnej zawartości cukru – dzięki niemu będzie wiadomo jak szybko postępuje fermentacja i kiedy powinno się ją zakończyć. Warto do zestawu dołożyć jeszcze filtrator oraz mieszadło, chociaż w wielu wypadkach można się bez nich obejść lub czymś je zastąpić.

Kolejna porcja specjalistycznych przedmiotów będzie też niezbędna gdy pierwsze piwo będzie gotowe. Wówczas początkujący piwowar domowy musi dysponować odpowiednią liczbą pustych butelek, skutecznym środkiem dezynfekcyjnym, kapslownicą oraz kapslami. Przydatny jest też wężyk spustowy ze specjalną końcówką oraz wodoodporny marker do oznaczania butelek, żeby po kilku miesiącach nie trzeba było domyślać się ich zawartości :)

Zestawy sprzętu dla początkujących piwowarów są dostępne w każdym sklepie specjalistycznym i w kosztują około 200 zł w zależności od zawartości. Możecie skorzystać też z naszej listy sprzętu niezbędnego do warzenia piwa w domu.

Warzenie piwa z brewkitu
To najłatwiejszy sposób by zacząć swoją przygodę z domowym piwowarstwem – kupujesz zestaw, w którym jest wszystko czego potrzeba. Zamiast zboża w pakiecie jest ekstrakt cukrowy, co powoduje, że proces przygotowania brzeczki jest bardzo łatwy i wymaga znacznie mniej sprzętu i czasu.

Wystarczy mniejszy garnek, nie ma potrzeby używania filtratora, więc aby przygotować takie piwo wystarczy bardzo ograniczony zestaw akcesoriów. Można też pominąć kilka procesów po drodze, m.in. zacieranie, filtrację, wysładzanie czy chmielenie, ponieważ w zestawie znajduje się nachmielony ekstrakt słodowy i odpowiednio dobrane drożdże, czyli wszystko co jest niezbędne do wyprodukowania domowego piwa w najbardziej podstawowej wersji. Oczywiście kupując brewkit otrzymujemy także szczegółową instrukcję postępowania, która pozwoli zmienić surowce w piwo.

Dostępny jest bardzo szeroki asortyment brewkitów, tak że nawet miłośnicy bardziej nietypowych stylów mają z czego wybierać. Brewkit kosztuje od około 50 do ponad 100 zł w zależności od producenta, proponowanego ekstraktu początkowego oraz mocy gotowego piwa przygotowywanego z jego wykorzystaniem.

Jest to dobry punkt wyjścia do produkcji piwa w domu, jednak wielu ambitnych piwowarów domowych pomija ten krok i od razu przechodzi do pełnej procedury warzenia piwa z wykorzystaniem tradycyjnych surowców piwowarskich: wody, słodu, chmielu i drożdży.

Zestawy do warzenia piwa
Gdy rozpoczynasz przygodę z piwowarstwem domowym na poważnie oczywistym wydaje się, że chcemy mieć coraz większą kontrolę nad tym, co powstaje w naszym fermentorze, chcemy poznać wpływ wykorzystywanych składników na jakość, smak i aromat piwa. Jednak nie każdy piwowar jest wysokiej klasy specjalistą, technologiem opracowującym receptury – wymaga to wiedzy i doświadczenia, których oczywiście na początku przygody brakuje. Dlatego sklepy piwowarskie wychodząc na przeciw oczekiwaniom klientów przygotowują gotowe receptury i zestawy surowców niezbędnych do uwarzenia wielu popularnych i lubianych rodzajów piwa. Wybór jest ogromny, jeszcze większy niż w wypadku brewkitów, zwłaszcza że sklepy, dysponując szeroką gamą surowców i dużą wiedzą, mogą dogadzać nawet bardzo wymagającym piwoszom o nietypowym guście.

Warzenie piwa przy użyciu zestawu wymaga pełnego procesu piwowarskiego – zacierania, filtracji, chmielenia, chłodzenia i następnie oczywiście kilku tygodni fermentacji. Przygotowanie piwa od początku do końca wymaga kilku godzin pracy – czasem 3-4 a czasem nawet kilkunastu, wszystko zależy do ilości użytych surowców, gęstości brzeczki i planowanej wielkości warki. Jednak jeden dzień w zupełności wystarczy na przygotowanie nawet najbardziej wymagającego piwa, którym później będzie można cieszyć się przez wiele dni i tygodni. Większość zestawów surowcowych jest przygotowywana w dwóch wielkościach – na 10 lub 20 litrów gotowej brzeczki, a wybór konkretnej wielkości jest uzależniony od możliwości czasowych, dostępnego źródła ciepła, możliwości przechowywania fermentorów i gotowego piwa oraz preferencji smakowych piwowara domowego.

Jeśli lubisz piwne eksperymenty, nie masz ulubionego stylu piwnego, bo w każdym pociąga cię coś innego i dysponujesz kuchenką indukcyjną to lepszym wyborem będzie większa liczba piw warzonych w mniejszej ilości, bo wtedy można będzie sięgać po różne piwa ze swojej piwniczki. Jeśli natomiast preferujesz konkretny styl, dysponujesz kuchenką gazową i wolisz zrobić coś raz a porządnie poświęcając na to cały dzień, to większe warki będą lepszym wyborem. Oczywiście każdy z zestawów surowców piwowarskich zawiera szczegółową instrukcję postępowania, więc nawet bez wcześniejszego przygotowania na pewno poradzisz sobie ze zrobieniem piwa wykonując po kolei opisane tam kroki. Zestaw surowców do warzenia piwa przypomina przepis kucharski, który dociera do naszej kuchni wraz z paczką zawierającą wszystkie niezbędne produkty i przyprawy.

Warto wiedzieć, że domowe warzenie piwa generuje dość duże ilości organicznych odpadów i zużywa spore ilości wody potrzebnej zarówno do produkcji samego napoju jak i do wielokrotnego mycia, płukania i dezynfekcji używanego sprzętu i butelek. Nawet w wypadku lekkich piw przy małej warce zużywamy co najmniej półtora kilograma słodu, w wypadku piw mocnych ta wartość może się nawet potroić, jeśli decydujemy się na warzenie dużych warek to jednorazowo możemy potrzebować nawet 9-10 kg słodu! Po wykorzystaniu może on stanowić paszę dla zwierząt, może podlegać kompostowaniu lub stanowić nawóz, a także może być wykorzystywany w kuchni, jako dodatek do pieczenia chleba lub baza zdrowych ciasteczek zbliżonych smakiem do owsianych.

Piwowarstwo to proces jednocześnie precyzyjny i dość elastyczny – wiele drobnych odstępstw w procesie warzenia raczej nie zrujnuje piwa o ile zachowana zostanie czystość i brzeczka nie zostanie zakażona niepożądanymi drobnoustrojami. To dobra wiadomość dla osób początkujących, bo nawet jeśli nie wszystko wyjdzie perfekcyjnie za pierwszym razem, to efekt wysiłków prawie na pewno da się wypić, a co więcej pewnie okaże się smaczny. A to najlepsza zachęta do kolejnych prób i poznawania bogactwa piwnego świata nie tylko przy sklepowej półce, ale też nad garem we własnej kuchni :)

Ceny zestawów surowców na małe, dziesięciolitrowe warki zaczynają się od około 30 złotych, a w przypadku dużych warek mogą sięgać 100 zł i więcej w zależności od ilości i rodzaju słodów oraz chmielu oraz rodzaju użytych drożdży. Oznacza to, że butelka dobrego, domowego piwa uwarzonego przy ich wykorzystaniu może kosztować w najtańszej wersji mniej niż 2 zł w wypadku podstawowych stylów i mniej niż 3 złote w wypadku wymagających, gęstych i mocnych piw lub stylów wykorzystujących duże ilości różnych chmieli albo nietypowe drożdże lub dodatki.

Własne receptury
Ostatnim etapem rozwoju jako piwowar domowy jest tworzenie i wypróbowywanie własnych receptur. Spośród ogromnego bogactwa piwnych surowców można wtedy dowolnie wybierać elementy, które chcemy łączyć w konkretnej warce, nie zawsze kierując się sztywnymi ramami stylów, łącząc po prostu to co lubimy i to co nam smakuje. Często w ten sposób powstają bardzo nietypowe, niezwykłe i niepowtarzalne piwa z ciekawymi dodatkami – to wybór dla osób, które nie mogą liczyć na to, że zadowoli ich oferta sklepowa, czy to ze względu na bardzo nietypowy gust, czy też na marne zaopatrzenie w swojej okolicy i dużą odległość od sklepów specjalistycznych.

Wtedy do głosu dochodzi doświadczenie, wiedza i precyzja, a piwowarzy domowi o długim stażu często nie tylko delektują się swoimi wyrobami czy częstują nimi swoich gości i przyjaciół, ale także decydują się na poddanie ich profesjonalnej ocenie podczas licznych konkursów organizowanych na terenie całego kraju przez Polskie Stowarzyszenie Piwowarów Domowych. Najlepsi z nich otrzymują szansę na warzenie swoich piw w browarach – przechodzą na zawodowstwo lub wspierają zawodowych piwowarów w ich pracy.

Może się więc okazać, że nowe hobby polegające na warzeniu piwa w domu, stanie się w przyszłości sposobem na życie :)