Wspólne pochodzenie
Zarówno APA jak i IPA wywodzą się z tej samej brytyjskiej tradycji piwowarskiej, której kluczowym elementem jest wykorzystanie podczas produkcji piwa drożdży górnej fermentacji skutkujących bardziej złożonym profilem smakowym i aromatycznym w porównaniu ze spożywanym u nas na co dzień lagerem. Oba te style reprezentują piwa powstające na bazie jasnego słodu o słomkowej lub złotej barwie, puszystej i kremowej pianie, która długo utrzymuje się w szklance – po wyglądzie trudno byłoby je rozróżnić. W obu wariantach kluczową rolę odgrywa także chmiel – to jego właściwości i ilości decydują o charakterze tych piw, więc oba te style są mocno związane z piwną rewolucją i nową falą. Jednak podobieństwa na tym się właściwie kończą.

Historyczne i geograficzne zawirowania
English Pale Ale, jeden z najpopularniejszych brytyjskich stylów piwnych, zwany na co dzień po prostu bitter, czyli gorzki w pewnym momencie na drodze eksperymentów piwowarskich wyewoluowało tworząc dwie nowe odmiany. Nawiązania historyczne i geograficzne pozwolą nam łatwiej zapamiętać, który z nich jest który, tak by już nigdy więcej nie pomylić IPA z APA.

India Pale Ale jako pierwsze pojawiło się na arenie historii – było powszechnie znane w Anglii już na początku XIX wieku, a geneza jego powstania związana jest jak sama nazwa wskazuje z Indiami, które wówczas były brytyjską kolonią. Brytyjscy dżentelmeni administrujący w indyjskich prowincjach nie wyobrażali sobie życia bez swojego ukochanego piwa, jednak długa podróż morska była problematyczna, bo trunek często psuł się w czasie jej trwania. Oznaczało to, że w ostatecznym rozrachunku piwa było mało, a jego koszty były bardzo wysokie, ponieważ tylko część każdego transportu nadawała się do konsumpcji. Piwowarzy brytyjscy zaczęli więc eksperymentować z recepturami tak, by ich piwo bez uszczerbku mogło przetrwać długi czas transportu. Najprostszą i najskuteczniejszą metodą, by to osiągnąć było zwiększenie ilości obu naturalnych konserwantów zawartych w piwie – chmielu znanego ze swoich właściwości antyseptycznych oraz alkoholu, którego działanie jest podobne. W ten sposób powstało piwo mocniejsze i bardziej wyraziste niż to pite na co dzień w Anglii, którego poziom goryczki był jak na tamte czasy bardzo wysoki. Eksperyment został uwieńczony sukcesem, piwo było w stanie dotrzeć do Indii i innych kolonii w nienaruszonym stanie. Jego produkcja była wprawdzie nieco droższa niż standardowego piwa ze względu na większą ilość niezbędnych do jego uwarzenia surowców, to w ostatecznym rozrachunku nadal bardzo się to opłacało. Mocne i gorzkie piwo znalazło swoich amatorów także w Anglii, zarówno wśród powracających do ojczyzny kolonistów przyzwyczajonych do jego smaku, jak i wśród mieszkańców nigdy nie opuszczających swojego kraju, na stałe wchodząc do zestawu tamtejszych piwnych stylów.

IPA

IPA, czyli India Pale Ale to styl piwny uwielbiany przez Amerykanów. Stał się symbolem polskiej piwnej rewolucji i na jej początku niemal każdy nowofalowy browar musiał mieć...

Czytaj dalej

American Pale Ale związane jest z inną ważną brytyjską kolonią – Stanami Zjednoczonymi.
Osadnicy wybierając się na podbój nowego kontynentu oczywiście zabrali ze sobą piwo, jednak beczki na nowej ziemi szybko zostały opróżnione, a transport przez ocean był bardzo kosztowny. Więc najpierw zaczęto warzyć piwo z tego co można było znaleźć – w ten sposób powstało pumpkin ale, a następnie sprowadzono sadzonki chmielu i nasiona jęczmienia ze starego świata, by mieć dostęp do własnych surowców piwowarskich na miejscu. Z czasem okazało się, że rośliny uprawiane w innym miejscu, na innej glebie i w innych warunkach niż w Anglii uzyskują inne walory smakowe i aromatyczne, które znacząco wpływają na walory gotowego piwa, które jest całkiem inne niż we wspomnieniach z ojczyzny. American Pale Ale oficjalnie wyróżnione zostało jako osobny styl piwny dopiero około 1980 roku stanowiąc nowoczesne i nowofalowe spojrzenie na dobrze znane piwo. Najważniejszym wyróżnikiem tego stylu z technologicznego punktu widzenia jest wykorzystanie surowców o amerykańskim rodowodzie.

Różnice degustacyjne, czyli smak, aromat i goryczka
Największa różnica pomiędzy IPA a APA to poziom goryczki. O ile w tym pierwszym stylu zawsze jest on wysoki lub nawet bardzo wysoki – India Pale Ale to jedno z najmocniej chmielonych piw, o tyle amerykańska wersja jest pod tym względem znacznie bardziej subtelna. W wypadku IPA wszystko kręci się wokół chmielu, który powinien być dominujący zarówno w smaku poprzez wyraźną goryczkę, jak i w aromacie, gdzie pojawiać się mogą chmielowe aromaty o nutach ziemistych, owocowych, ziołowych czy kwiatowych w zależności od użytej odmiany. APA natomiast jest zdecydowanie bardziej zrównoważonym stylem, w którym liczy się przede wszystkim doskonałe dopasowanie do siebie poszczególnych elementów składających się na perfekcyjne doznania podczas degustacji. Oznacza to łagodne nuty zbożowe i słodową pełnię, uzupełnione bardzo intensywnym i bogatym aromatem chmielowym, zwłaszcza o nutach cytrusowych i kwiatowych, charakterystycznych dla amerykańskich chmieli oraz umiarkowaną goryczką dobrze korespondującą z nutami pochodzącymi ze słodu. Wszystkie te elementy dodatkowo są powiązane ze sobą poprzez delikatne nuty owocowe i ziołowe pochodzące od drożdży górnej fermentacji.

Aby ułatwić sobie wybór pomiędzy tymi stylami warto zapamiętać, że IPA będzie bardzo gorzkim piwem o intensywnym i zróżnicowanym aromacie, z kolei APA będzie idealnie zbalansowane, łagodniejsze i przede wszystkim będzie raczej chmielem pachnieć niż smakować. Takie rozgraniczenie pomoże nam łatwiej dokonać wyboru przy barze lub przy sklepowej półce, by delektować się takim piwem, jakie bardziej nam opowiada.